یكی از عقاید اساسی و بنیادین اهل سنت عدالت یاران و اصحاب رسول الله صلی الله علیه وسلم است؛ آنهایی كه در زمان آغاز دعوت اسلام به آن ایمان آوردند و قلوبشان آن را تایید كرد و در قبال دعوت خدا و رسول خدا گفته و سخنی نداشتند به جز؛ «ربنا إننا سمعنا منادیاً ینادی للایمان أن امنوا بربكم فامنا»؛ (پروردگارا! ما از منادی (منادی توحید، محمد بن‌عبدالله) شنیدیم كه (مردم را) به ایمان به پروردگارشان فرامی‌خواند و ما ایمان آوردیم.)، دست در دست رسول‌الله گذاشتند و در راه اطاعت از الله و رسولش و در راه دعوت تلخیها، مصائب و مشكلات را به جان و دل خریدند.صحابه‌ای كه ایمان، یقین و تقوا قلوبشان را مسخر كرد؛ «أولئك الذین امتحن الله قلوبهم للتقوی'»؛ این جماعت كسانی‌اند كه خداوند قلوبشان را برای تقوا، پاكیزه و ناب گردانید.
صحابه عجایب ایمان، حب خدا و رسول او و رحمت بر مومنین و شدت بر كفار و ترجیح آخرت بر دنیا را به همگان نشان دادند. آری عدالت این گروه و جماعت از معتقدات متفق‌علیه اهل سنت می‌باشد. نویسنده كتاب «شرح فقه اكبر» می‌نویسد: «ذهب جمهور العلماء إلی أن الصحابة(رض) كلهم عدول» جمهور علما معتقدند كه‌همه‌ی صحابه‌ی رسول‌الله عادلاند.
لذا قبل از بحث و ارایه دلایل، لازم است واژه "صحابی" و "عدالت" را تعریف نماییم تا درك اصل مطلب آسان گردد.
تعریف صحابی
«إن الصحابی من لقی النبی مؤمناً به و مات علی الاسلام»؛ صحابی كسی است كه پیامبر را در حال ایمان ملاقات و با ایمان از دنیا رحلت كرده است.
بنابراین بحث ما در رابطه با فرد یا افرادی است كه مصداق لفظ "صحابی" و تعریف فوق الذكر باشد نه آنهایی كه پیامبر را اصلاً ملاقات نكرده‌اند، یا اینكه آنحضرت را دیده‌اند اما ایمان نیاورده‌اند یا اینكه به ظاهر مسلمان بوده‌اند اما قلباً منافق. و نیز بحث ما شامل فردی كه ایمان داشته اما بر ایمان استقامت نداشته و بدون ایمان از دنیا رفته است نخواهد شد.
تعریف عدالت
«تفصیله أن یكون مسلماً بالغاً عاقلاً سالماً من أسباب الفسق و خوارم المرؤة»؛ تفصیل آن این است كه انسان، مسلمان، بالغ و عاقل باشد و از اسباب فسق و افعال خلاف مروت دور باشد.
شیخ الاسلام امام نووی؛ در كتاب «تقریب» عدالت را چنین تعریف می‌كند: «عدلاً، ضابطاً بأن یكون مسلماً بالغاً، عاقلاً سلیماً من أسباب الفسق و خوارم المرؤة.»
حافظ ابن حجر عسقلانی در شرح «نخبة الفكر» می‌فرماید: «و المراد بالعدل من له ملكة تحمله علی ملازمة التقوی و المرؤة، و المراد بالتقوی اجتناب الاعمال السیئة من شرك أو فسق أو بدعة»؛ مراد از عدل (عادل) شخصی است كه دارای چنان استعدادی باشد كه وی را بر ملازمت تقوا و مروت وا دارد، و مراد از تقوا پرهیز از كارهای بد از قبیل شرك، فسق و بدعت است.
از تعریفها و عبارات فوق مشخص می‌شود که عادل كسی است كه مسلمان باشد، عاقل باشد و از افعال و اعمالی كه موجب شرك با خدا یا ایجاد بدعت در دین و یا كارهایی كه مورد فسق انسان می‌شود، دوری ورزد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر